કેટલાક માણસો પોતાના હિતનો મોટો ભોગ આપીને પણ બીજાનું નાનકડું હિત નથી થવા દેતા .

 એક અમેરિકન સિટીજન  ગુજરાતી 72 વરસનો માણસ  છતી બાયડીએ  વાંઢો હતો કેમકે તેની  બાયડી તેનું ઘર હલાવતી નોતી  તે  ઘણું કમાતી હતી અને સરસ મકાનમાં રહેતી હતી   .  આ માણસ મારો મિત્ર છે   . મિત્રો અનેક પ્રકારના હોય છે  . એમાંના એક પ્રકારનો એ મારો મિત્ર હતો   .  મિત્ર ઘણું કમાઈ બેઠેલો  એની પાસે ખુબ પૈસા હતા  , અને આ પૈસા એ બહુ છૂટથી વાપરતો હતો  .પ્રવાસનો અને કિંમતી વસ્તુ ખરીદવાનો એ શોખીન હતો તેને વિશ્વના ઘણા દેશોમાં પ્રવાસ કરેલો છે   . એક વખત એ ઈરાન ફરવા ગયો  . ઈરાન સાથે અમેરિકાના સારા સબંધો નહોવાથી  ઈરાનનો વિસા  મહા મુશ્કેલીએ મળ્યો  ઈરાન નજવા માટે એને ઘણાએ સમજાવેલો  ફક્ત મેં કીધું કે જે થવાનું છે એ થવાનુંજ છે  . માટે તું પરમશ્વર ઉપર  શ્રદ્ધા  રાખીને  ઈરાન ફરવા જરૂર   જા 
  मुद्दई लाख बुरा चाहे तो क्या होता है
 वोही होताहै जो मंजूरे  खुदा  होता है 
એ ઈરાન પહોંચી ગયો  . અહીં એણે ટેક્ષી ભાડે કરીને  ઈરાનમાં ઘણે જોવા લાયક સ્થળોએ ફર્યો  ઈરાનમાં  સાઉદી અરેબિયા કુવૈત  વગેરે અરબ દેશો કરતા  સ્ત્રીઓને થોડી છૂટ છાટ હોય છે  ઈરાનમાં  સ્ત્રીઓ બુરખો નથી  પહેરતી પણ  માથું કાન ગળું  ઢાંકેલું રાખવું પડે છે  .અહીં સ્ત્રી  મોટર કાર ચલાવી શકે છે  . પણ  મોટર સાઇકલ  નથી   . ચલાવી શક્તિ  ‘સરકારના કહેવા પ્રમાણે  સ્ત્રી મોટર સાઇકલ ચલાવે  ત્યારે એના  નિતંબ  ઉભરેલા  દેખાય છે જે  પુરૂષોનું આકર્ષણ  કરે છે અને આ કારણે અનર્થો  સર્જાય છે   . ઈરાનમાં કોઈ મુસલમાન પોતાનો ધર્મ છોડે તો તેને  મૃત્યુ  દંડની  સજા થાય છે   . એવીરીતે કુંવારી  ગર્ભવતી થાય તો એને પણ  મૃત્યુ દંડની  સજા કરવામાં આવે છે  . વૈશ્યા વૃત્તિ  સદંતર  બંધ છે   .પણ છુપી રીતે બધું ચાલતું હોય છે   .
ટેક્ષી  ડ્રાયવરને કારણે   મિત્રને  ઘણી યુવતીઓ સાથે  વાત ચિત કરવાનો મોકો મળેલો કેટલીક યુવતીઓ સરસ  ઈંગ્લીશ પણ બોલતી હતી   . ઈંગ્લીશ ન જાણતી યુવતીઓ સાથે  વાતો કરવામાં  ડ્રાયવર  દુભાષિયાનું કામ કરતો  . મિત્રને બે બેનપણીઓ મળી  જે બેન   પણીઓના  શરીર  જુdaa હતા પણ મન એક હતાં  .  નાની હતી એ   ઈંગ્લીશ  સારું જાણતી હતી   . તેને પોતાનો ઈ મેલ પણ હતો   . બન્ને છોકરીયું   ગમેતે ભોગે  અમેરિકા આવવા  . માંગતી હતી   મોટી છોકરીએ  નાની બેન પણી પહેલાં અમેરિકા જાય એમ ઇચ્છતી હતી એટલે , મિત્ર સાથે નાનીનો પરિચય વધારે  રાખવા દીધો  પણ ઈરાનમાં  વધુ પડતું છૂટ છાટથી   હલી ભળી  ન શકાય એટલે દુબઇ બંને બેન પણીઓ અને મિત્ર  ગયાં  . દુબઈ ખુબ મોંઘુ શહેર છે મિત્રે હોટલમાં  બે રૂમો ભાડે રાખી એક  પોતાના અને પોતાની  યુવતી માટે  અને બીજી બેનપણી  માટે  એક મહિનો આવી રીતે  મિત્રે  દુબઈ  માં જલસો કર્યો  અને અમેરિકા આવ્યો અને મને વાત કરીકે  હું એક ઈરાની છોકરીને  મારા માટે  અમેરિકા લાવવા માગું   છું  .અને એમાં તમારા સહકારની જરૂર છે  .મિત્ર પોતે પરણેલો હોય  લગ્ન ન કરી શકે  એટલે મિત્ર માટે મારો   પૌત્ર  લગ્ન કરે તો તે     છોકરી અહીં આવી શકે  લગ્ન કરીને અહીં આવ્યા પછી  પ્લેનમાંથી ઉતર્યા પછી    મિત્ર  યુવતીને પોતાને ઘરે એ  લઇ  જાય  .  એવું નક્કી કર્યું  .મિત્ર પાસેથી છોકરીયુંના  સેવા ભાવના બહુ વખાણ સાંભળીયા   . એટલે મારો વિચાર થયોકે  મોટી છોકરી છે એને  મારો મોટો પૌત્ર  પરણીને અહીં લઇ આવે   . તો બે છૉકરીયુંને  સ્ત્રીઓને સ્વતંત્રતા વાળા  આ દૅઢમાં લાવવાનું પુણ્ય મળે  ; મોટો મારો પૌત્ર પરણ્યો નથી   . પણ એને પ્રેમિકા છે અને તે બે  છોકરાં નો બાપ છે  .  મારો વિચાર એવો થયો કે  એ મોટી છોકરીને મારો મોટો પૌત્ર  રીત સાર પત્ની તરીકે રાખે પણ બહુ છૂપું રાખવું પડે  નહિતર  પ્રેમિકા  જબરો ઝઘડો કરે  હવે ઈરાની છોકરીનો વિચાર પણ જાણવો જોઈએ  કેમકે પૌત્ર બે છોકરાનો બાપ છે અને એને  પ્રેમિકા છે  એ બધું ઈરાની છોકરી નિભાવી શકશે ? એ છોકરીને ઈંગ્લીશ નથી આવડતું  એટલે એનો સંપર્ક કેવી રીતે કરવો  .
મારો એક બહાઈ ધર્મી ઈરાની  મિત્ર છે  તેની પાસે ફારસી ભાષામાં લખાવીને  ઈમૈલ એની બેનપણી  ઉપર મોકલવો  અને રીતે પત્ર વહેવાર કરીને  સંપર્ક સાધવો   . મેં બહાઈ મિત્રને કીધું કે તુ મને   હું કહું  એ  રીતે  મને ઈંગ્લીશ  લિપિમાં  ફારસી ભાષામાં લખી દે
ઉર્દુ લિપિ  અને  ફારસી લિપિ સરખી હોય છે  અને હું ઉર્દુ થોડું  ઘણું  જાણું છું  .બસ પછી પત્ર વહેવાર  ચાલુ થયો   . મેં છોકરીને  બધી વાતથી વાકેફ કરી   . તેને જવાબ દીધો કે  હું મુસ્લિમ સ્ત્રી છું  વફાદારીથી હું  તમારા પૌત્રની  વાઈફ તરીકે હું રહીશ  અમારામાં પતિને બીજી પત્ની હોય છે   . એટલે હું એ રીતે  ટેવાયેલી છું  . અને હું મારા બાપની જેમ  તમારી સેવા કરીશ    . અને હું બરાબર  તમારા પૌત્રની  પ્રેમિકા  પાસે ગુપ્તતા જાળવીશ  અને એના સંતાનોને મારા સંતાનો  ગણીશ  અને બધું ગોઠવાઈ  ગયું   . મેં મિત્રને વાત કરીકે  મોટી છોકરી પણ આ રીતે અમેરિકા આવી શકશે   .   અને પ્લેનમાંથી  તમે એકાદી   રાત  માટે  મારે ઘરે ભલે રહે  મારો પૌત્ર  છાની રીતે એકાદી નરાત એની સાથે   ગાળે   પછી એની  ઈચ્છા  પ્રમાણે  જેટલું રહેવું હોય એટલું રહે  એની બેનપણી  સાથે તમારે ઘરે  જેટલું રહેવું હોય એટલું રહે મિત્ર બોલ્યો   . એને તમારા પૌત્ર થી હાથ પણ નો લગાડાય   હજીતો મેં એને પૂરું કીધેલું પણ નહીં કે એ મારા પૌત્રની વાઈફ  તરીકે કાયમ  મારા પૌત્ર સાથે રહેશે   . અને પછી મારે કહેવું  પડયુંકે તો  હું તમને મદદ ન કરી શકું  .

સ્વાશ્રયી 93 વરસના ભલી આઈ કેવળ એક દિવસની અશક્તિ ભોગવી ગીતા શબ્દ બોલતાં સ્વર્ગે ગયાં .

 દેશીંગા  જેવડા નાના ગામડામાં   એક ખેત મજુર  વિધવા  ભણેલાં નહિ પણ ગણેલાં સાધ્વી જેવાં માજી  રહેતા હતાં  . તેણે એક  દેવના ચક્ર જેવા દીકરાને  જન્મ આપ્યા પછી ભર જુવાનીએ  વધવા બન્યાં   .આ તેર તાંસળીયા  વરણમાં ફરીથી લગ્ન કરવાની છૂટ હોય છે  .પણ આઈ  એ બીજાં લગ્ન કરેલાં  નહીં આઈ એ એવો વિચાર કરીને ફરીથી લગ્ન નહીં કરેલા કે  ભગવાને મને  મારું તર્પણ  કરવા વાળો દિકરો આપ્યો છે  . એ ઘણું છે   . હવે બીજા લગ્ન કરું ઈ તો મોજ શોખ માટે કહેવાય   . વખતે જાતા વાર નથી લગતી  આઈ એ દિકરાને ધામ ધૂમ થી પરણાવ્યો  સારા કુટુંબની સંસ્કારી  વહુ આવી  .  આ વાતને પણ વર્ષો વીતી ગયાં  .
દીકરાને ત્યાં દીકરાનો જન્મ થયો   . ગામ ગોર રેવાશંકર  મહારાજે  દિકરાનું નામ ઉગો પાડ્યું  .  કારણ ગમે તે હોય પણ અનાદિ કાળથી  સાસુ વહુને બહુ ભળતું નથી    હોતું ઇનો દાખલો  રામે રાવણ  સાથે યુદ્ધ કરી  રાવણ  કુળનો નાશ કરીને  સીતાને છોડાવીને રામ અયોધ્યા પધાર્યા  .  એક વખત  સીતા કૌશલ્યા માતાને .  પ્રણામ કરવા ગયા ત્યારે  કૌશલ્યા માતાએ સીતાને પૂછ્યું કે  રાવણ દેખાવમાં કેવો હતો   ? સીતાએ જવાબ આપ્યોકે રાવણ મને વિનવણી  કરવા મને મળવા  અશોક વાટિકામાં આવતો  અને પોતાની પટરાણી
બનાવવા માટે બોલ બોલ કરતો પણ  હું મારી આંખો ઢાળી  નીચું માથું કરી  સાંભળ્યા કરતી  કરતી એટલે મેં એને જોયો નથી  . મારુ ધ્યાન એના પગ ઉપર  રહેતું  સાંભળીને  કૌશલ્યા માતા બોલ્યાં  તો તું એના પગ કેવા હતા એ ચીતરી બતાવ  સીતાએ રાવણના પગ   ચિતરી બતાવ્યા   . આ સીતાએ દોરેલું  રાવણ ના પગનું ચિત્ર  લઇ  કૌશલ્યા  માતાએ  પગના ચિત્ર ઉપર  આખો રાવણ  ચીતર્યો  . અને સૌ લોકોને કીધું કે આ ચિત્ર  સીતાએ દોરેલું છે  એવું  કહી સીતાની વગોવણી કરી  .
એક વખત ભલી આઇએ દીકરા વહુને કીધું કે  આજથી હું  તમને સ્વતંત્રતા આપીને હું બાજુના ઘરમાં જુદી રવેવા જાઉં છું  . જુદા રહેવાથી  લમ્બો સમય પ્રેમ જળવાઈ  રહેશે  .  ભલી આઈ એ  મહેનત મજૂરી કરી પૈસા બચાવેલા  એમાંથી એક ભેંસ ખરીદી  અને આ ભેંસની પૂરતી કાળજી લ્યે એના માટે ચોમાસાની સીઝનમાં   ઘાસ લાવે એને પાણી પીવા લઇ જાય  , નદીમાં નવડાવવા લઇ જાય   .  ભેંસને દોવે છાશ વલોવે માખણ કાઢે   ગામ લોકોને જેને  કોઈ વખત અનાજ દળવાનું આળસ થાય એવા લોકોને  ભલી આઈ  અનાજ પણ ડાલી આપે અને રીતે  ભલી  આઈ બે પૈસા પણ કમાય લ્યે  .  એક દિવસ ભલી  આઇએ દીકરા વહુને કીધું કે  તમે ભેંસને  દોતાં જાજો અને તેનું દૂધ તમે રાખજો મને તમારે  સાંજ સ્વર અકેક શેર દૂધ  આપવું અને થોડું માખણ આપવું  .    આઈ  પાસે જો થોડું ઘી ભેગું થઇ જાય તો  શિવ મન્દિરે દીપમાળા   પ્રગટાવી આવે   .   થોડાં કાવડિયાં ભેગાં  થઇ જાય તો   નિશાળનાં છોકરાંઉને અને ગામના  છોકરાંઉને  ખારેકની અને સાકરની  લાણ વહેંચી આવે  . માસ્ટર  કોઈ છોકરા વિષે કહે કે આઈ  આ છોકરો  પહેલે નમ્બરે  પાસ થયો છે તો આઈ એને બે સાકરના ગાંગડા વધુ આપે  . આઈ એ પોતે  ઘરમાં ફાડા લાપસી  કે શિરો બનાવ્યો હોય તો  થાળી ભરીને દીકરાને ઘરે મોકલાવે  .દરરોજ વહેલી સવારે આઈ  સ્નાન  કરે પછી ભગવાનને દીવો બત્તી કરે   . શિયાળામાં  આઈ  ગરમ પાણીએ નાય  આસિવાય હમ્મેશા  ઠંડા પાણી થી સ્નાન કરે
એક ડી આઈ સ્નાન કર્યા પછી બેઠાં થઇ નોતાં શકતા એટલે એણે પોતાના અતિ વ્હાલા પૌત્ર  ઉગાને બોલાવ્યો  . અને ઉગાને કીધું કે તારા બાપને બરક એ મને બેઠી  કરે આજ હું પાટલા ઉપરથી ઉભી થઇ નથી  સગતી  . હું હવે મરવાની થઇ છું   આવી નબળાય મને કોઈ દિ આવી નથી  .   ઉગાને છાતી સરખો  દબાવીને વ્હાલો કરીને  કીધું ઉગા  હું મરી જાઉં ત્યારે રોતો નહિ   . યુગો કહે આઈ મારાથી બહુ  રોવાઇ જવાશે  . થોડી વારમાં ઉગાનો  બાપ આવ્યો  આઈને પાટલા ઉભા કર્યા  અને પથારી ભેગા કર્યા  રેવાશંકર ગોરને બોલાવ્યો  એ ગીતા વાંચવા માંડ્યો આઈ ગીતા એવો શબ્દ  બોલ્યાં અને બોલવાની સાથે  આઇનું પ્રાણ પંખેરું  ઉડી ગયું  ગામની બાયડીઓઍ    મરસીયા  ગાયા   અને ભલ  ભલા  વજ્જર  જેવી છાતી વાળાઓના  આંખોમાંથી  આંસુઓની ધારાઓ  વહેવા  માંડી

 શિયાળે ઉનાળે  આઈ  ઢોર ચરવા જાય ત્યારે  એની પાછળ રખડીને છાણ ભેગું કરે અને આ છાણમાં  ધૂળ  ભેળવે અને ઢગલો મોટો કરે અને   આ ઢગલો  આઈ  ને પૈસા આપી  ખેડૂતો પોતાના ખેતરમાં નાખવા લઇ જાય   . છાણમાં  માટી ભેળવતાં એ આઈને પોતે   છાણમાં ભેળ સેળ  કરીને   . અને આ બાબત    પોતે  દગો કરે છે એવું લાગતું   . અને આ કારણે  તેઓનું હૃદય   દુઃખાતું  એક વખત  ગાંગો  ખેડૂત આઈ પાસે છં ખરીદવા આવ્યો ત્યારે આઇએ   ગાંગા આગળ   વાત કરીકે ગાંગા મને તું થોડાં ઓછાં  કાવડિયાં દેજે કેમકે  આ  ખાતરનો ઢગલો  એકલા છાણનો નથી ઈમા મેં  ધૂળ ભેળવી છે  . ગાંગો બોલ્યો  આઈ આતો તમે  છાણમાં નદીનો   કાઁમ્પ ભેળવીને  સરસ ગળતિયું ખાતર બનાવ્યું છે  , એટલે ખરેખર તો તમને વધારે પૈસા આપવા જોઈએ  . આવાં હતાં નિખાલસ ભલી આઈ  * ***

ये ग़ज़ल मेरे मयगुसार के लिए है یہ غزل میرے میگسار کے لئے ہے

इतना तो करना यारब  जब रूह बदनसे  निकले
 साक़ी हो मय पिलाती  जब रूह बदनसे निकले   ..१
सावनका महीना हो  मदिराकी कमी न हो
गुलफाम हसीना हो जब रूह बदनसे निकले  …२
मयगुसार साथमे हो तक़ी दोस्त पासमे हो
नाज़नीन  बाथमे हो  जब रूह बदनसे निकले  .. ३
अदना ” आताकि ” अर्ज़ी जो आपका है गरजी
फिर आपकी जो मरज़ी जब रूह बदनसे निकले    ..४
चंद शेर  और भी पढो
शज़र है फ़िरक़ा आरआई  तअसुब  है समर इनका
ये वो फल है   जो जन्नतसे   निकलवाता है   आदमको   …१
मयक़शक़ि नजरमे  मयखाना  काबेसे बढ़कर होता है
साकिकी गलिका एक फेर सो ह्जकी बराबर होता है  …२
साकीके हाथोकां पानी  आबे इशरत  हो जाता है
नाज़निनकी  तिरछी आँखों पर  शाहिद दीवाना होता है   ३
اتنا تو کرنا یارب  جب روح بدنسے نکلے
ساقی ہو می پلاتی جب روح بدنسے نکلے   …١
ساونکا مہینہ ہو  مدیرکی کمی نہ ہو
غیروکی زمی نا ہو  جب روح بدنسے نکلے  …٢
میگسار ساتھمے ہو  تقی  دوست پاسمے ہو
نازنیں  باتھمے ہو  جب روح بدنسے نکلے   …٣
عدنا ” آٹاکی ” ارضی  جو آپکا ہے قرضی
فر آپکی جو مرضی  جب روح بدنسے نکلے  ..٤
چند شیر اوربھی پڑھو
میقشکی  نزارمے  میخانہ کبسے بڑھکر  ہوتا ہے
ساقیکے گلکا ایک فر سو ہجکی  برابر ہوتا ہے
ساقیکے ھاتھوکا پانی  ابے عشرت  ہو نجتا ہے
نازننکی  تیچھی آنکھو  پر زاہد  دیوانہ ہوتا ہے

 મયગુસાર=શરાબી દોસ્તો   //યારબ = હે ભગવાન //રૂહ = પ્રાણ  //   સાકી= દારૂ પીવડાવનાર  અથવા પ્રેમિકા //મય =શરાબ  મદિરા = શરાબ // ગુલફામ હસીના = ગુલાબી ગાલવાળી  સુંદર યુવતી  // તકી  = ધર્મ ભીરુ   ,  ધાર્મિક 
નાઝનીન  = કોમલાંગી  , અતિસુંદર યુવતી  // શજર  = ઝાડ
તઅસુબ =પક્ષપાત //સમર= ફળ  // મયકશ ==શરાબી
મયખાના  = દારૂનું પીઠું  . બાર //આબે ઇશરત   = લાલરંગની શરાબ  //જાહિદ  = સંત  ,માયા મોહથી  વિરક્ત   ,  ત્યાગી //

એકજ દે ચિનગારી મહાનલ એકજ દે ચિનગારી”

 એકજ દે ચિનગારી મહાનલ એકજ દે  દે ચિનગારી
ચાંદો સળગ્યો સૂરજ સળગ્યો સળગી આભઅટારી
એક ન સળગી સગડી મારી  વાત વિપતની ભારી
મહાનલ એકજ દે ચિનગારી   …1
ચકમક  લોઢું ઘસતાં ઘસતાં ખર્ચી જિંદગી સારી
જામગરીમાં તણખો ન પડ્યો  વ્યર્થ ગઈ મેહનત મારી
મહાનલ એકજ દે  ચિનગારી  …2
ઠંડીથી મુજ કાયા થથરે    ખૂટી ધીરજ મારી
વિશ્વાનલ  હું અધિક ન માગું  માગું એક ચિનગારી
મહાનલ એકજ દે  ચિનગારી   .  …3
 આ કવિતા બનાવનાર શ્રી હરિહર  ભટ્ટ  અમદાવાદમાં રહેતા હતા   . હાલ ઘણા વખતથી  સ્વર્ગમાં વસે છે  .  તેઓ જ્યારે ભાવનગર  સૌરાષ્ટ્ર મા રહેતા હતા   . ત્યારે  તેઓ  ભાવનગરમાં તખ્તેશ્વર  મહાદેવના મઁદિરે સાંજના  જતા  એક વખત  તેઓને  રાતના ઝગમગતા  તારા જોઈ એક કવિતા બનાવવાની સ્ફુરણા થઈ   . જે  મેં ઉપર લખી છે   .  આ સ્વ  , હરિહર   ભટ્ટને    તો હું ઓળખતો પણ એના દિકરા શ્રી સુબોધ ભટ્ટ અને શ્રી સુધાકર ભટ્ટ  અને  દીકરી મધુ બેન અને જમાઈ શ્રી જયંત વ્યાસને પણ  હું  સારીરીતે ઓળખું છું  . હરિહર ભટ્ટ  બહુ ઓછા બોલા માણસ હતા   .  પણ હું તેઓ એકલા હોય ત્યારે  થોડીક રમૂજ થોડીક કરી લેતો  પણ તેઓ હસ્ત તો નહીં  પણ કશો પ્રત્યત્તર  પણ આપ તા  નહીં   .   આજે તેઓ મને થોડાક યાદ આવ્યા છે  . તો તેઓની થોડીક રમુજી વાત કરી લઉં    .  મારાદાદા 125 કરતા વધુ સમય થી સ્વર્ગમાં રહે છે  .  તેઓ મને  થોડા દિવસ પહેલા મને મળવા  આવ્યા હતા  . તે મને  વાત કરતા હતા કે હવે સ્વર્ગમાં પણ  કોમ્પ્યુટર  વપરાય છે અને એવી સગવડ પણ થઈ છે કે  હવે કોઈનો જીવ લેવા માટે યમદેવને  પૃથ્વી લોક સુધી ધક્કો નહીં ખાવો પડે   . ચિત્ર ગુપ્ત ત્યાં બેઠાં બેઠાં જ  યમદેવ પાસે જીવ ખેંચાવી લેશે  . શ્રી હરિહર ભટ્ટ હું એના વિશે લખીશ તો એ  મને પોતાનો ગમો અણગમો  મારા ઈ મેલ ઉપર મોકલી આપશે  , તો એના વિશે થોડીક વાત કરું છું  . જ્યારે તેઓએ  તખ્તેશ્વર  પાસે  એક ચિનગારી માગવાની વાત કરી કે  મને એક નાનકી અમથી ચિનગારી આપો   , ત્યારે  મહાદેવે તેમને એવું કીધું કે તું  સીધી અગ્નિ દેવ પાસે મહાનલ  પાસે માગણી કર  હારી હરભટ્ટ સીધા અગ્નિ દેવ પાસે ગયા અને તેની પ્રશંશાનો શ્લોક  બોલ્યા   .
चत्वारि श्रृंगा  त्रयो अस्य पादा  द्वे शीर्षे  सप्त हस्ता   હરિહરભટ્ટની  સ્તુતિ સાંભળી  તેમના ઉપર અતિ પ્રસન્ન થયા  , અને બોલ્યા  તારે શું જોઈએ છીએ ત્યારે  હરિહર ભટ્ટ  બહુ નમૃતાથી હાથ જોડીને બોલ્યા  પ્રભુ  મારે એક જરાક જેટલી ચિનગારી  જોઈએ છીએ મારે બીજું  કંઈ  અધિક   .  નથી જોતું   . આ વખતે  અગ્નિ દેવતાને  શંકર  દાદાને કુંવારો ગરીબ  આંધળો  વાણિયો  છેતરી ગયો હતો તે વાત યાદ આવી  .  એટલે તેઓ  બોલ્યાકે  એકજ ચિનગારીમાંતો  આખું જગત સળગી જાય  હું  એવું   વરદાન નહીં આપું પણ  તારા બે દીકરા એનો પરિવાર દીકરીનો  પરિવાર બધાને હું   અમેરિકા મોકલી આપું છું  . એવું કહી અગ્નિદેવ અદૃશ્ય  થઈ ગયા   .

आताश्रीकि हरजाई कविताका भाग #1-6

पलवन्ते पसतरा  निरे मानवा :  घ्ननन्ति   राक्षसांन
कपय :  कर्म कुर्वन्ति  कालस्य कुटिला गति :
समय  समय  बलवान है  नहीं पुरुष बलवान
काबे लुंठी गोपिका  यही अर्जुन यही बान
अब में जो भजन लिखने जारहा हुँ वो  संत तुलसी दासजिका भजन

“भजो  मन राम चरण सुख दाई   ”

और भक्त कवि सुरदसका  भजन

“नाथ कैसे गजको  बंध  छुड़ायो ”  इस ढंगसे  गाया जा सकेगा   .
संतो भाई  समय बड़ा हरजाई   समयसे कौन बड़ा  मेरे भाई
संतो भाई समय बड़ा हरजाई   ….१
राम अरु लछमन  बन बन भटके संगमें  जानकी माई
कांचन मृगके पीछे दौड़े  सीता हरण  कराई  ….संतो भाई  ….  २
सुवर्ण मयि ंलंका रावनकी   जाको समंदर  खाई
दस मस्तक बिस भुजा कटाई  इज़्ज़त  खाक मिलाई  ….सन्तोभाई      ३
राजा युधिष्ठिर  द्यूत क्रिडामें   हारे अपने भाई
राज्यासन  धन सम्पति हारे  द्रौपदी  वस्त्र हराई  …संतो भाई    ..४
योगेश्वरने  गोपी गणको  भावसे दिनी विदाई
बावजूद  अर्जुन था  रक्षक बनमे गोपी लुंटाई  …सन्तोभाई .५
जलाराम की  परीक्षा करने प्रभु आये वरदायी
साधुजनकि  सेवा करने पत्नी दिनी वीर बाई  …सन्तोभाई  ..६
आजादीके लिए बापूने  आ हिंसक लदत चलाई
ऐसे बापूके सीने पर हिंसाने  गोली चलाई  ,, संतो भाई  ७
देशिंगा दरबार नौरंगसे गदा निराश न जाई
समा पलटा जब उस नौरंगका बस्तीसे भिक मंगाई  …संतो भाई   ८
विक्रमके दादाकि तन्खा   महकी बारा रुपाई
विक्रम  खुदकी एक मिनितकि बढ़ कर बारा रुपाई   …संतो भाई   ९
तान्याकी  ग्रेट  ग्राण्ड मधरथी  नामकी जवेर बाई
हज़ारो नग़में उसकी जुबां पर कैसे  हो हरी फाई। …संतो भाई   १०

प्रभाशंकर  जोशी उमरमे छोटा था मेरा वो भाई
कठिन समस्या हल करके वो  अफ्रीका अमेरिका जाई   ….सन्तोभाई   ११
पानी  भरकर बर्तन  सरपर  दौडकि हुई  हरिफाई
जवां लड़कियां  पीछे रह गई  भानु पहली आई   …सन्तोभाई  १२
पानीका  झग़डा पोलिस लाइन में   होताथा  मेरे भाई
दल्पतरामने भानुमतिकि  नलसे दोल हटाई   …सन्तोभाई   १३
रणचण्डी  बन भानुमतिंे ने  अपनी दोल उठाई
दलपतरामके  सरमे ठोकी  लहू लुहान हो जाई  ….सन्तोभाई   १४
अब वो भानु चल नहीं सकती  निर्बल  होती जाई
अपने हाथों  खा नहीं  सकती कोई खिलावे तो खाई   …सन्तोभाई  १५
दो हज़ार सात अगस्तकि  जब दूसरी तारीख  आई
इस फानी दुनियाको  छोड़के भानने लीनी विदाई   …सन्तोभाई    १६
भानुमति  जब स्वर्ग गई तब उदासीनता  छाई
गोरी  लड़की आन  मिली तब

(परवरदिगारने  मेरी मायूसी  हटानेके  लिए  भेजा)

मायूसी चली जाई। ..सन्तोभाई  …१७
नंगे पाऊ बकरियां  चराई  कॉलेज डिग्री पाई
कोलगेटने  उसकी बुध्धि  परख कर नई नई शोध करवाई   …सन्तोभाई  ..१८
घरमे बैठके लिखता पढ़ता यार्डमे  करता सफाई
सुरेश जॉनीने  उसकी कलाको  मुल्क मशहूर  करवाई   ..सन्तोभाई   ..१९
गोरधन भाई पोपटने एक दिन सिंहण मार गिराई
जब गोरधन भाई निर्बल  हो गए थे  मख्खी  उड़ाई न जाई  …संतो भाई   २०
एक गुजराती पटेल सपूतने   श्रीजीसे  माया लगाई
श्रीजी  आके  ह्रदय बिराजे तब कई मंदर  बन जाई  …संतोभाई   २१
भगवान एक्टरने अपनी अलबेला  मूवी बनाई
नाम कमाया  दाम कमाया अंत करुण हो जाई  …सन्तोभाई   २२
ग्रीस देशके  सिकन्दरको समयने जित करवाई
जब गयथा छोड़के दुनिया  खाली हाथों   जाई  …सन्तोभाई   २३
स्टेशन ऊपर नरेंद्र मोदी बेचता था वो चाई
समयने उसको साथ दिया तो  वडा प्रधान  बन जाई  ..संतो भाई   २४
काले कर्म तुनेबहोत किए थे  जब थे बाल काशाई   .
अब तुझको  सुधरजना  होगा बालने सफेदी दिखाई   …संतो भाई  २५
देख तपस्या  विश्वामित्रकी  इंद्रको इर्षा  आई
इन्द्रने  भेजी अप्सरा  मेनका  तपस्या  भंग  हो जाई  ..सन्तोभाई   २६
ऋतुमती  मेनका ऋषिको भेटि  जोरसे बाथ भिड़ाई
मेनका ऋषि विश्वा मित्रसे गर्भवती   हो जाई  …सन्तोभाई   ..२७
शकुंतलाका  जन्म हवा तब  ऋषिको देने आई
ऋषिने साफ़ इनकारकिया तब  कण्व  मुनिके पास जाई  …सन्तोभाई  ..२८
छोटी शकुंतला  कण्व मुनिके आश्रममें  जब आई
कामधेनुका दूध पि करके  जल्द जवां  हो जाई  …संतोभाई   …२९
जवां शकुंतला  फुलवाडिमे  फूल चुँटनेको जाई
हवा आकर्षित  राजा दुष्यंत  गांधर्व  लग्न हो जाई  …संतोभाई   ..३०

सबकोई सहायक सबल जनोके  निर्बलको न  सहाई
पवन झगावत  अगन ज्वाला  दीपक देत बुझाई   …संतो भाई   ..३१
अपसरकि आशासे  बूढ़ा तपस्या करने जाई
अप्सरा न आई ठंडी  आई  सख्त जुकाम हो जाई  ….संतो भाई   ३२
जब तक रहो दुनियामे ज़िंदा:काम करो मेरे भाई
इतना ज्यादा :काम न करना  काम तुझे खा जाई  …संतो भाई   ..३३
लिखना पढ़ना काव्य बनाना येतो है चतुराई
काम क्रोध अरु मनबश  करना अति कठिन है भाई   …संतो भाई   ३४
समदरको मीठा करदेना कार्य कठिन संतो साईं
अपने आपको मीठा करनेमे है अति कठिनाई  ..संतो भाई  ३५
प्रेमका रस्ता बहुत कठिन है पूरा न होने पाई
फंस गया मजनू घोर जंगलमे फरहाद न पर्वबत  लाई ..संतो भाई  .. ३६
गर्भमे था जब तू माताके रक्षा  करती माई
बीबी बच्चे पैदा हुवे तब माको दिनी विदाई    …संतो  भाई  ३७
भक्ति अंतकाल  काम आएगी  बात अच्छी बतलाई
परवश होके मरते देखे  काम न आई भक्ताई  …संतो भाई  ३८
चडस शराबकी बुरी आदत  है  जल्दी न छूटी जाई
उसका संग करने वालोको  जल्द क़ज़ा ले जाई  ..संतो  भाई  ३९
अच्छे काम करो दुनियामे  इच्छो सबकी भलाई
दिन जनोंको  मदद करो तुम  छोडो दिलकी बुराई   …संतो भाई  ४०
निहाँ रख अपने लुत्फको  बाबा किसे कहो हरसाई
हासिद तो जल जाएंगे  लेकिन तुझको देंगे जलाई   …संतो भाई  ..४१
गरजके दोस्तों हो जाते है  गरज पतेचले जाई
सच्चा दोस्तजो होगा तेरा साथ रहेगा सदाई  …संतो भाई। .४२
प्रेमका तन्तु अति नाजुक  है  मत तोड़ो झटकाई
तुटनेसे  फिर जुड़ता नहीं है  जुड़े तो गाँठ पडजाई   …संतो  भाई  ४३
नंगा भूका  सो रहताथा  जब थी तुझे  गरीबाई
अब वो दिन   तेरे  पलट  गए है  मत करना कंजु साईं   ..संतो भाई   ..४४
शेरको दण्डवत  प्रणाम करें और  चूहा डराने जाई
ऐसे भी इन्सान होते है  लोमड़ी जैसे भाई   ..संतो भाई  ४५
पतिव्रता पहने  टूटे वस्त्र  वैश्या सुभट सोहाई
दूध बेचनको  घर घर भटके  बैठे  मद्य  बिकाई  ..संतो भाई  ..४६
कंप्यूटरमें  लिखता था   तिन  भाषामें कविता बनाई
गिर  पड़ा   सीमेंट  कॉन्क्रीट  ऊपर  hip की  हड्डी टूट जाई  ,,,संतो  भाई   ४७
बगैर  मरजिके यहां  हैयात  मुझे ले आई
न होगी मेरी  इच्छा  फिरभी  एक दिन  क़ज़ा  ले जाई  …संतो भाई  ४८
पराधीनको  सुख नहीं मिलता  याद रख्खो  मेरे भाई
चन्द्र  शंकरके सर पर रहता  पतला होता जाई  ..संतो भाई    ४९
चित्ता मुर्दा  मनुष्य देहको आगमे देती जलाई
चिंता ज़िंदा : जिस्म बशरको  धीरेसे  देती जलाई   …संतो भाई  ५०

दरखतके रंग बदलजाते  है  जबकि पतझड़   आई
समय आने पर इन्सानोके  ख्याल  बदलते जाई  ….संतो भाई   ..५१
बैठ जातीथी आगोशमे  मेरे लब पे लब लगाई
दाढ़ी मुछकी देख सफेदी  भागी मुंह मचकोडाई   …संतो भाई .५२
प्याजका  था जब बुरा ज़माना  कोग मुफ्त ले जाई
वोही प्याज़ अब  महँगी हो गई  ग़रीबसे   खाई न जाई  …संतो भाई   ५३
अति पापिष्ट जमारो पाराधि   धीवर और कसाई
दुनिया मांसाहारको  छोड़े  सब होव सुख दाई  …संतो भाई  ..५४
पापी जनका पाप धोनेको स्वर्गसे गंगा आई
वोही  गंगा अब मैली  हो गई  कौन करेगा सफाई  ..संतो भाई  ..५५
भागयका  लिखा मिटता नहीं है  किसीसे न फर्क  कराई
विभीषका लंका मिली और मारुती  तेल लगाई   ..संतो भाई  ..५६
मोह माया अरु  मन मरजावे   अपना जिस्म मरजाई
आदत तृष्णा  आशा न मरती  प्राण  जाए तब जाई  …संतो भाई। .५७
रंजो  मसाइबकी  परवा  नहीं रखता मैं भाई
हौसले रखता हु मेरे दिलमे  कष्ट  उठा  ले जाई  …संतो भाई  ..५८
विद्या वनिता और  कोई बेली  जात न पूछने  जाई
जो रहे नित उसीकी  संगतमे  ताहि में लिपटाई   ..संतो भाई  ..५९
सायगल  राज कपूर  खन्नाने इज़्ज़त  अच्छी कमाई
मयकश  होजानेके सबबसे  अपनी  जान  गवाई  ..संतो भाई   ..६०
चेलेष्टि अबदलाका  पति  था मेरा वेवाई
पोष्टिक खुराक नहीं खानेसे  मगजकि  शक्ति  गंवाई   …संतो भाई  ६१  .
मगजकि  शक्ति  अच्छी थी  तब  काव्य तुरत  बनजाई
अब  वो बातें  गुजर चुकी है  मगजने शक्ति गंवाई  ..संतो भाई  .६२

खार चुभनेसे सारी जमिनको चमड़ा कैसे  मढ़ाई
चंदेकि जूती पहननेसे  खारसे देती बचाई   ..संतो भाई   …६३
जुबांको  न ईजने गोयाई न दिलको पज़ीराई
ऐसे निज़ामे महफ़िल होतो  महफिल्को बाई बाई   ..संतो भाई। .६४
दस आदमीके कहने परभी  दाढ़ी  ना कटवाई
माशुकका  मन कहना और  दाढ़ी दी कटवाई   ..संतो भाई  ६५
सुन्नी सद्दाम हुसैनको  इक दिन समयने गद्दी दिलाई
कुर्द शियाको  मार दिए जब  समयने  फांसी दिलाई   ..संतो भाई   ..६६
दिल्ली जिसका जन्म हवा वो  मुशर्रफ  पाकिस्तान जाई
पाकिस्तानका  हाकम बन बैठा अब घर कैदमें जाई   ..संतो भाई  ..६७
लीबिया देशका  मालिक गद्दाफिने मगरूरी सरपे चढ़ाई
अमरीका देशसे  दुश्मनी  करके खुदकी कबर खुद वाई   संतो भाई   ..६८
धीरजके धरनेसे हाथी मन भर चारा खाई
कुत्ता रोटिके टुकड़े के कारण घर घर जाई  संतो भाई  ..६९
संतोंने विषयाको छोड़ी मूढ़ तामे लिपटाई
ज्यों  नर डारत  वमन वमन कर कुत्ता स्वाद सों खाई   ..संतो भाई   ७०
भूख गई  और  लड्डू मिले और ठण्ड गई  मिले कंथाई
जवानी गई नाज़नीन  मिले  तो तासो दिल बहलाई   …संतोभाई    ७१
सिर्फ अपना ख्याल करके  जिए तो हम क्या जिए भाई
जिंदादिलिका   तक़ाज़ा ये  है  औरोंके  लिए जीते जाई .. संतो भाई  ..७२
वामन बनके  बलिराजासे  प्रभुने  किनी गड़ाई
कायनात  लीनी तिन कदमोमे  नाम वामन रह जाई   संतो भाई   ७३
सबक  तुझे  देती है  तेरे बालों की  सफेदाई
बुरे कामका ख्यालोको तुम  छोड़ दे मेरे भाई   ..संतो भाई   ..७४
देवताओंने  दिया हवा विष शंकर प्रेमसे खाई
चोरी छुपिसे अमृत खाया  रहने शीश कटाई    संतो भाई    ७५
शास्त्र  कारोको  चन्द्र के ऊपर अमृत  दिया दिखाई
बुध्धि शक्तीने  साबित किया की चन्द्र पे हवा तक नाइ  …संतो भाई  ७६
मासरका कभी गर्व  न करना  न करना अदेखाई
ये है तेरे जानी  दुश्मन  धीरेसे  खा जाई    …संतो भाई    ७७
खबर नहीं  तुझे है  दुनियामे पलकी मेरे भाई
फिरतू क्यों  करता रहता है कल परसों की बड़ाई    …संतो भाई  ..७८
हाशुक तू जब  बात करती हो लब तेरे मुस्कुराई
जब तू आहिस्ता चलती हो  कमर तेरी लचकाई  ..संतो भाई   ७९
अति बरसातका   न बरसना  अच्छा अति धुप अच्छा न भाई
अति बशरका  न बोलना अच्छा अति अच्छी  न  चुपकाई    .संतो भाई   ..८०

लुत्फ़ और मसर्रत ढूंढनेके लिए मत घर घर भटकाई
इस दुनियामें  कोई नहीं ऐसा ग़म  तेरा  ले जाई  …संतो भाई  ..८१
फूलों को  खबर है  मरनेकी  फिरभी हस्ते जाई
मर्दुमको  मालुम है मरना रोकर  जीवन बिताई। .संतो भाई .८२
परनरिसे प्रीत  न करना  न करना  भलमन साईं  …

(अहमदबादमे मेरा ४० की उमरका मेरा दोस्त था  इसकी औरत

तक़रीबन  २२ सालकी उमरकि  होगी   औरत क़ा  बाप  और

मेरा बाप दोस्त थे  में उसके घर  रहता था  मुझे वो औरत अच्छी

हिफाज़त करती थी बिलकुल निर्दोष भाव था  एक दफा  औरत ने

मेरी पास चूड़िया मंगाई  मैंने उसको   चूड़ियां  ला के दी  उसने मुझे

पूछा  कितने पैसे लगे ? मैंने कहा  क्यों कीमत  की पूछती   हो

ये चूड़िया  मेरी ओरसे तोहफा  है   . क्योंकि  तू मेरी  बहन भी तो हो ?

फिरभी उसने मुझे जबरन  पैसे दिए     .

और उसने अपने पतिसे कहा   कितनी अच्छी  चूड़ियां है  ?

हिम्मत भाई पास मैंने  मंगवाई थी  वो पैसा नहीं लेताथा

लेकिन मैंने उसको ज़बर  दस्ती दिया  पति मुझ पर

बहुत गुस्से हुवा  और मुझको घरसे निकाल दिया

इसी लिए   मैंने लिखा हैकि    दुसरेकी स्त्रीको  भलमन साईं  भी

नहीं करना चाहिए  वहमकि  कोई दवा नहीं है  )
दूरसे उसको राम राम  कहना  उसमे तेरी भलाई   …संतो भाई  .. ८३
तुम्बेका जो पानी पीए और  लोढ़ी ढेबर  खाई
ज़मीन के ऊपर सोनेका हो उसके घर कभी बैद न जाई  …संतो भाई। .८४
जीनकारी  चोरी मार फाड़  ऐसी छोडो बुराई
ऐसे दुष्टका संग न करने में है तेरी भलाई   …संतो भाई  ..८५
सियाह बख्तिमे  दुनियामे  कोई न करेगा  सहाई
तारीकी  जब आ पड़ती है  साया छोड़के जाई  संतो भाई  ..८६
क्यारी बनाके केसरकी उसमे पिस्ता  डाला जाई
अंगूर रसका  पानी पिलाओ  प्याजकि गंध न जाई  …८७
आज कलके युवक   क्या करते है  ज़िंदगी भरमे कमाई
डिग्री लेते  नौकरी  करते  पेंशन  खाके  मर जाई  …संतो भाई  ..८८
ज़िन्दगीमें  कोई ग़म न होतो  जिन्दगीको मज़ा नाई
राह आसानी वाला होतो  गुमराहकि मज़ा नाई  …संतो भाई  ..८९
हड्डी मेरी टूट जानेके बाद  अशक्ति आई
हौसला  तो  है  दिलमे यारो शरीरमे शक्ति नाई  …संतो भाई  ९०
हमसाया  तक  जाने नहीं तो  जगमे कैसी बढ़ाई
साहसका कोई काम न किया हो  फोगट ज़िंदगी गंवाई  …संतो भाई   ..९१
उनके जैसा नेक अरु  उनके जैसा बद नाई
उनकी नफरत और मुहब्बत  दोनोकी हद नाई  …संतो भाई  ..९२
अग्नि रूठे  जलको जलादे  जल रूठे पथराई
नारी  रूठी (स्त्रीको रूठने मत दो उसका सनमान  करो  )

वो कर  बैठे   नकरे दुर्गा माई   …संतो भाई  ..९३
माली बनके फल फूल बोना पानी देना पिलाई
मालिक बनके  ंखुदको  खाना सबको देना खिलाई   …संतो भाई  ..९४
मानव जातने प्रगति किया आसमानमें ऊँचे जाई
इतना ऊँचे  पहुंच  जानेका  देवका मकडर नाई  ..संतो भाई   ..९५
पति मर्जनके बादमे  विधवा होती है दू :ख  दाई
कानजी  बापा के  मरनेसे  दू :खी हो गई  सुन्दर आई  ….  ९६
शत्रुको मार डालनेके  लिए भीष्मने राह दिखाई
जब तक ख़त्म न करसको तुम  मत देना धमकाई   ..संतो भाई   ९७
बगैर  लोनकी   भाजी मिली  वो बड़े  शौकसे   खाई
प्रेमसे कॄष्णको  दलिया  खिलाई  खीर समझ के  खाई  ..संतो भाई  ..९८
वाल्मीकि  रहज़न ने  अपने हिंसाको  अपनाई
नारद ऋषिने उस पापीको अच्छी राह दिखाई   ..संतो भाई  ..९९
बहुत ढूंढा  खुदाको  हमने मंदर मस्जिद माई
गौर जहनसे  सोचा हमने  मिला मन मंदर माई   संतो भाई  ..१००
मैं  बगीचेमें  फिरताथा तब सुन्दर युवती आई
मेरी उमरका ख्याल न किया और  चुंबन  कर चली जाई  संतो भाई  ..१०१
लाप्स्टर कहे  हम खेलतेथे  बङे गहरे  समंदर माई
अगले जन्मके  दुश्मनने हमे  लोगोको दिया खिलाई   ..संतो भाई  ..१०२
बेर बबूलकी  झाड़ी के बिच  भटकने  वाला “आत्ताई “
समयने उसको अमेरिका भेजा  देखो कैसी जमाई   .. संतो भाई  ..१०३

આ જમાનામાં આ વિજ્ઞાન યુગમાં કુતરા પણ આશીર્વાદ આપવા માંડ્યા ભસવાનું કરડવાનું ભૂલી જઈને

मेरे अज़ीज़ अहबाब
उम्मीदथीकि मैं “संतोभाई ” नग़मा  सो  कलामकी  बनाउ वो    उम्मीद  पुरिहोगई   अब आपकी खिदमतमे  एम नामालूम  शायरका  नग़मा  पेश करता हुँ  ..
अजब हैरान हुँ भगवन   तुझे क्यों  कर रिझाऊ    मैं
नहीं है चीज़ कोई ऐसी जिसे सेवामे लाऊँ मैं   …१
करूँ कैसे  मैं आवाहन  की तुम मौजूद  हो हरजा
निरादर है  बुलाने को  अगर घंटी बजाउ मैं   ..२
तेरी है ज्योत्से रोशन  है  सूरज चन्द्र और तारे
बड़ा अंधेर है  तुझको  अगर  दीपक दिखाऊ  मैं  ..३
तुंही  व्यापक  हो मूर्तिमे  तुहीं व्यापक  हो फुलोमे
भला भगवान पर भगवानको कैसे चढाऊँ   मैं  …,,४
न भुजा है न सीना है  न गर्दन  है न पिशानी
तू है निर्लेप नारायण  कहां चंदन  चढ़ाऊँ  मैं  ..५
लगाना भोग कुछ तुझको  ये एक अपमान करना है
खिलता है जो आलमको  उसीको क्या खिलाओ मैं  …६
مجھے امید تھی  کی مے  میری ” ہرجائی” “
نغمہ ایک سو کلامکی  بناؤ  وو انشااللہ پوری ہو گئی اب می  آپ جنابکی خدماتمے  اک نا معلم شیرکی غزل  پیش کرتا ہوں
عجب حیران ہوں  بھگوان  تجھے کیوں کر  رجحان  مے
نہی ہے چیز کوئی ایسی جسے sevaame لاہو مے  …١
کروں  کیسے مے آواھن    کی تم موضود ہو  ہر جا
نر ادر  ہے بلانے کو اگر گھنٹی بجو می  ..٢
تیری ہے جیوتسے روشن  ہے سورج چندر ور تارے
بدا اندھیر ہے  تجھکو  اگر دیپک دیکھو ن  مے  …٣
تونہی   ویاپک ہو مرتیمے تھی ویاپک ہو فلومے
بھلا بھگوان پر بھگوان کو  کیسے چڈھاوو  مے  ..٤
ن بھجا ہے ن سینہ ہے ن گردن ہے ن پیشانی
تو ہے نرلیپ ناریاں کہاں  چاندن چڈھاوو می  …٥
لگانا بھوگ کچھ تجھکو یہ ایک اپمان کرنا ہے
کہلاتا  ہے جو عالمکو  اسکو کیا کھلاؤ  مے  .  
عجب  حیران ہو بھگوان تجھے کیوں کر رجو مے

વાટ્યું ઓહડ (ઐષધી )અને મૂંડિયો જોગી ઈની જાતની ખબર નો પડે

આ વાત  પંચતંત્રની  છે  . હું જાતિનું નામ આપ્યા વગર અને થોડો મારો આઈડિયા  ભેળવીને  વાત માંડું છું   .
એક ભગવા વેશધારી  કપાળમાં  તિલક કરેલું  ડોકમાં માળા પહેરેલી એ સાધુ સૌરાષ્ટ્ર  ના  ગીરના  જન્ગલ મા આવેલા  ભેરિયા નેસડામાં એક રબારીના નેસમાં ગયો  .  રબારીએ એને  એક બકરીનું બચ્ચું દાનમાં આપ્યું  . આ બચ્ચું  ખભે ઉપાડીને  આ સાધુ હાલ્યો જતો હતો   . તેને જોઈને  ઠગોની  ટુકડીએ  વિચાર કર્યો કે  આપણે  ભલ ભલાને  છેતરીએ છીએ   . આજે આ બાવાનું કરી નાખીએ   . વચ્ચે એક વાત કહી દઉં આ પણ આપને  ગમશે  . ચંબલ ખીણ ના    ડાકુઓને વિચાર આવ્યો કે  આ મથુરાના ચોબા  લોકોને આડું અવળું  સમજાવીને  પિતૃઓને  નર્કમાંથી સ્વર્ગમાં મોકલવાની લાલચો આપીને  પૈસા  પડાવે છે એની પાસેથી આપણે  પૈસા પડાવીએ   એક ડાકુના સભ્યે  ગોકુલ મથુરા  જઈને  ચોબાઓને  વાત કરીકે  ચંબલ ખીણમાં  ડાકુઓ યજ્ઞ કરાવવાના છે માટે તેઓને  તમારી જરૂર છે   . આપને પુષ્કળ  દાન દક્ષિણા  મળશે   . આ વાત બહુજ ગુપ્ત રાખવાની છે  .  નક્કી કરેલા દિવસે  ચોબાઓની ટોળી  ચંબલ ખીણમાં પહોંચ ગઈ  .  અને ડાકુઓને મળી  ડાકુઓએ  બંદૂકની અણીએ  ચોબાઓને  લાઈન સર બેસાડી દીધા   . અને ચોબાઓના   સગાઓને  ખાસ કરીને  એમની પત્નીઓને  ખબર પહોંચાડ્યા કે  અમુક રકમ  ડાકુઓને પહોંચાડી દ્યો   . એટલે તમારા પતિ દેવો  તમને જીવતા મળશે  જો પૈસા  ડાકુઓને નહીં મળે તો  તમને તેમની લાશો પહોંચાડવામાં આવશે  .  કે જેથી કરીને તમારે સતી થવું   .  હોય તો અનુકૂળતા રહે   .
હવે મુખ્ય વાત  સાધુ બકરું ખંભે ઉપાડીને જતો હતો  . ત્યારે  ઠગોએ ગોઠવણ કર્યા પ્રમાણે  એક ઠગ  સાધુને મળ્યો સાધુને પ્રણામ  કર્યા  . સાધુએ આશીર્વાદ આપ્યા  . પછી  ઠગ બોલ્યો  .મહારાજ  આ કૂતરાને  ખભે ઉપાડીને ક્યાં લઈ જાઓ છો ? સાધુ બોલ્યો  .તારે આંખો છેકે નથી   ? આ કૂતરું છે ? ઠગ  ઠાવકું મોં  રાખીને બોલ્યો   . તમને બકરું લાગતું હશે પણ છે આ કૂતરું   . સાધુએ કશું ઠગની  વાત ઉપર ધ્યાન નઆપ્યું અને ચાલવા માંડ્યું   .     થોડે  દુર જતા એને બીજો ઠગ  મળ્યો  .    એણે પણ પહેલા ઠગની જેમ પ્રણામ કર્યા અને બીજી મીઠી વાતો કરી   પછી  ધીમે રહીને કીધું   .  ગુરુ આ કૂતરાને ખભે કેમ ઉપાડ્યું છે  .? સાધુ બોલ્યો જોતો નથી આ કૂતરું છે કે બકરું  .? ઠગ કહે તમને બકરું લાગતું હશે  . પણ  છે આ કૂતરું   . સાધુ થોડો વિચારે  તો ચડી ગયો પણ  ચાલવા માંડ્યો   .આગળ જતા એને  ત્રીજો ઠગ  મળ્યો  તેણે  તો  સાધુને સાષ્ટાંગ દંડવત કર્યા   . અને  સાધુના પગમાં પડ્યો   . અને પછી સાધુ સામે   જોઈને  બોલ્યો  . બાપુ આ કૂતરાને  ખભા  ઉપર  બેસાડીને ક્યાં ચાલ્યા?  હવે સાધુ ચિત્ત ભ્રમ  થઈ ગયો   . એને નક્કી થઈ  ગયું કે  ખરે ખર આ  બકરું નથી પણ કૂતરુંજ  છે  . અને પછી  બકરાંને પડતું મૂકી  ચાલતો થયો  . અને ઠગે બકરું લઈ લીધું અને પછી  બધા ઠગોએ ભેગા મળી  બકરાંને  શેકી ખાધું  .
એક  ઠગ  વિદ્યાની ભેગા ભેગી બીજી વાત કહું  . એક વખત ઠગોએ  વિચાર કર્યોકે આપણે આજે  હેર  કટિંગ  સલૂન  વાળાને  શીશામાં  ઉતારીએ  બે ઠગ અમદાવાદના ગાંધી રોડ ઉપર ફરી રહયા હતા  .   ત્યાં એને સાતેક વરસનો  એક છોકરો મળ્યો  . આ છોકરાના વાળ  કાનઢંકાય એટલા લાંબા   હતા  .   . એ છોકરાને પીપર મેટની  ગોળી આપી પછી પૂછ્યું  . તારે વાળ કપાવવા છે ? છોકરો કહે   હા એટલે છોકરાને હેર કટિંગ  સલૂનમાં લઈ ગયા  .  અને સલૂનમાં ખુરસી ઉપર  બેસાડ્યો   .  અને છોકરા  સાથે થોડીક પોતાનો દીકરો હોય એવી વાતો કરી  ;  .એ આજેતો  મમી પૂર્ણ પોળી બનાવવાની છે  . હમણાં અમારા વાળ કપાય એટલે  તારા વાળ  કાપી આવશે  ઓકે ? પોતાના વાળ હજામે કાપી આપ્યા પછી  ઠગે હજામને કીધું    . આ બાળકના વાળ કાપો એટલામાં અમે  ચંદ્ર વિલાસ માંથી  જમવાનું લઈ આવીએ છએ પછી આપણે સહુ સાથેજમીએ  એમ કહી ઠગ પોબારા ગણી ગયા   .
એક સાંજે હું એક મંદિરમાં  ગયેલો  આ વખતે  બહાર ગામથી સાધુ આવેલા   આ સાધુને પગે લાગીને તેમના  ચરણ  સ્પર્શ  કરીને   જમવા જવાનું એવો કાયદો   આ વખતે મેં ઠળિયાની માળા પહેરેલી
 એનું ચગદુ  બાવળમાંથી  બનાવેલું આ ચગદાને  સાધુને બતાવ્યું અને પૂછ્યું   . આ ચગદા  ઉપર  ભગવાનનું ચિત્ર મૂકી શકાય ખરું ? એમ કહીને  આ ચગદાને  ફેરવીને  બંને  બાજુ કોઈ ચિત્ર વગર  ખાલી દેખાડ્યું  . ચિત્ર મુકવાની મહારાજે હા પાડી  એટલે મેં  મહારાજના હથેલીમાં  ચગ દુ  મૂક્યું અને ઉપર  મારી  હથેળી મૂકી  અને પછી  મહારાજને કીધું  હવે તમારા  બીજા હાથની  ટચલી થી ટકોરો મારો  મહારાજે ટકોરો માર્યો મેં હથેળી  ઊંચી કરી કે ભગવાનનું ચિત્ર દેખાણું  . મહારાજ આશ્ચર્યમાં ગરકાવ થઈ ગયા   . અને ચિત્રને આંખે અડાડ્યું   . સત્ય સાઈબાબા  મોઢામાંથી  શિવલિંગ કાઢે છે એ કેવીરીતે કાઢે છે  .  એ તમને ખબર પડી જાય એમ છે  . અને  હું મારા મોઢામાંથી  અકિકનું  શિવ લિંગ કાઢી  બતાવું એ તમને ખબર પડીજાય  . તરીકે તમે પકડી પાડો તો તમે ખરા   .

आताश्रीकि हरजाई शतक कविता भाग #6

Written by Himatlal Joshi

लुत्फ़ और मसर्रत ढूंढनेके लिए मत घर घर भटकाई 
इस दुनियामें  कोई नहीं ऐसा ग़म  तेरा  ले जाई  …संतो भाई  ..८१
फूलों को  खबर है  मरनेकी  फिरभी हस्ते जाई
मर्दुमको  मालुम है मरना रोकर  जीवन बिताई। .संतो भाई .८२
परनरिसे प्रीत  न करना  न करना  भलमन साईं  ….(अहमदबादमे मेरा ४० की उमरका मेरा दोस्त था  इसकी औरत तक़रीबन  २२ सालकी उमरकि  होगी   औरत क़ा  बाप  और मेरा बाप दोस्त थे  में उसके घर  रहता था  मुझे वो औरत अच्छी  हिफाज़त करती थी बिलकुल निर्दोष भाव था  एक दफा  औरत ने  मेरी पास चूड़िया मंगाई  मैंने उसको   चूड़ियां  ला के दी  उसने मुझे  पूछा  कितने पैसे लगे ? मैंने कहा  क्यों कीमत  की पूछती   हो  ये चूड़िया  मेरी ओरसे तोहफा  है   . क्योंकि  तू मेरी  बहन भी तो हो ? फिरभी उसने मुझे जबरन  पैसे दिए     . और उसने अपने पतिसे कहा   कितनी अच्छी  चूड़ियां है  ? हिम्मत भाई पास मैंने  मंगवाई थी  वो पैसा नहीं लेताथा  लेकिन मैंने उसको ज़बर  दस्ती दिया  पति मुझ पर     बहुत गुस्से हुवा  और मुझको घरसे निकाल दिया   इसी लिए   मैंने लिखा हैकि    दुसरेकी स्त्रीको  भलमन साईं  भी  नहीं करना चाहिए  वहमकि  कोई दवा नहीं है  )
दूरसे उसको राम राम  कहना  उसमे तेरी भलाई   …संतो भाई  .. ८३
तुम्बेका जो पानी पीए और  लोढ़ी ढेबर  खाई
ज़मीन के ऊपर सोनेका हो उसके घर कभी बैद न जाई  …संतो भाई। .८४
जीनकारी  चोरी मार फाड़  ऐसी छोडो बुराई
ऐसे दुष्टका संग न करने में है तेरी भलाई   …संतो भाई  ..८५
सियाह बख्तिमे  दुनियामे  कोई न करेगा  सहाई
तारीकी  जब आ पड़ती है  साया छोड़के जाई  संतो भाई  ..८६
क्यारी बनाके केसरकी उसमे पिस्ता  डाला जाई
अंगूर रसका  पानी पिलाओ  प्याजकि गंध न जाई  …८७
आज कलके युवक   क्या करते है  ज़िंदगी भरमे कमाई
डिग्री लेते  नौकरी  करते  पेंशन  खाके  मर जाई  …संतो भाई  ..८८
ज़िन्दगीमें  कोई ग़म न होतो  जिन्दगीको मज़ा नाई
राह आसानी वाला होतो  गुमराहकि मज़ा नाई  …संतो भाई  ..८९
हड्डी मेरी टूट जानेके बाद  अशक्ति आई
हौसला  तो  है  दिलमे यारो शरीरमे शक्ति नाई  …संतो भाई  ९०
हमसाया  तक  जाने नहीं तो  जगमे कैसी बढ़ाई
साहसका कोई काम न किया हो  फोगट ज़िंदगी गंवाई  …संतो भाई   ..९१  
उनके जैसा नेक अरु  उनके जैसा बद नाई
उनकी नफरत और मुहब्बत  दोनोकी हद नाई  …संतो भाई  ..९२
अग्नि रूठे  जलको जलादे  जल रूठे पथराई
नारी  रूठी (स्त्रीको रूठने मत दो उसका सनमान  करो  ) वो कर  बैठे   नकरे दुर्गा माई   …संतो भाई  ..९३
माली बनके फल फूल बोना पानी देना पिलाई
मालिक बनके  ंखुदको  खाना सबको देना खिलाई   …संतो भाई  ..९४
मानव जातने प्रगति किया आसमानमें ऊँचे जाई
इतना ऊँचे  पहुंच  जानेका  देवका मकडर नाई  ..संतो भाई   ..९५
पति मर्जनके बादमे  विधवा होती है दू :ख  दाई
कानजी  बापा के  मरनेसे  दू :खी हो गई  सुन्दर आई  ….  ९६
शत्रुको मार डालनेके  लिए भीष्मने राह दिखाई
जब तक ख़त्म न करसको तुम  मत देना धमकाई   ..संतो भाई   ९७
बगैर  लोनकी   भाजी मिली  वो बड़े  शौकसे   खाई
प्रेमसे कॄष्णको  दलिया  खिलाई  खीर समझ के  खाई  ..संतो भाई  ..९८
वाल्मीकि  रहज़न ने  अपने हिंसाको  अपनाई
नारद ऋषिने उस पापीको अच्छी राह दिखाई   ..संतो भाई  ..९९
बहुत ढूंढा  खुदाको  हमने मंदर मस्जिद माई
गौर जहनसे  सोचा हमने  मिला मन मंदर माई   संतो भाई  ..१००
मैं  बगीचेमें  फिरताथा तब सुन्दर युवती आई
मेरी उमरका ख्याल न किया और  चुंबन  कर चली जाई  संतो भाई  ..१०१
लाप्स्टर कहे  हम खेलतेथे  बङे गहरे  समंदर माई  
अगले जन्मके  दुश्मनने हमे  लोगोको दिया खिलाई   ..संतो भाई  ..१०२
बेर बबूलकी  झाड़ी के बिच  भटकने  वाला “आत्ताई “
समयने उसको अमेरिका भेजा  देखो कैसी जमाई   .. संतो भाई  ..१०३



क़  से खाई

आताश्रीकी हरजाई शतक कविताका भाग #५

खार चुभनेसे सारी जमिनको चमड़ा कैसे  मढ़ाई
चंदेकि जूती पहननेसे  खारसे देती बचाई   ..संतो भाई   …६३
जुबांको  न ईजने गोयाई न दिलको पज़ीराई
ऐसे निज़ामे महफ़िल होतो  महफिल्को बाई बाई   ..संतो भाई। .६४
दस आदमीके कहने परभी  दाढ़ी  ना कटवाई
माशुकका  मन कहना और  दाढ़ी दी कटवाई   ..संतो भाई  ६५
सुन्नी सद्दाम हुसैनको  इक दिन समयने गद्दी दिलाई
कुर्द शियाको  मार दिए जब  समयने  फांसी दिलाई   ..संतो भाई   ..६६
दिल्ली जिसका जन्म हवा वो  मुशर्रफ  पाकिस्तान जाई
पाकिस्तानका  हाकम बन बैठा अब घर कैदमें जाई   ..संतो भाई  ..६७
लीबिया देशका  मालिक गद्दाफिने मगरूरी सरपे चढ़ाई
अमरीका देशसे  दुश्मनी  करके खुदकी कबर खुद वाई   संतो भाई   ..६८
धीरजके धरनेसे हाथी मन भर चारा खाई
कुत्ता रोटिके टुकड़े के कारण घर घर जाई  संतो भाई  ..६९
संतोंने विषयाको छोड़ी मूढ़ तामे लिपटाई
ज्यों  नर डारत  वमन वमन कर कुत्ता स्वाद सों खाई   ..संतो भाई   ७०  
भूख गई  और  लड्डू मिले और ठण्ड गई  मिले कंथाई
जवानी गई नाज़नीन  मिले  तो तासो दिल बहलाई   …संतोभाई    ७१  
सिर्फ अपना ख्याल करके  जिए तो हम क्या जिए भाई
जिंदादिलिका   तक़ाज़ा ये  है  औरोंके  लिए जीते जाई .. संतो भाई  ..७२  
वामन बनके  बलिराजासे  प्रभुने  किनी गड़ाई
कायनात  लीनी तिन कदमोमे  नाम वामन रह जाई   संतो भाई   ७३
सबक  तुझे  देती है  तेरे बालों की  सफेदाई
बुरे कामका ख्यालोको तुम  छोड़ दे मेरे भाई   ..संतो भाई   ..७४
देवताओंने  दिया हवा विष शंकर प्रेमसे खाई
चोरी छुपिसे अमृत खाया  रहने शीश कटाई    संतो भाई    ७५  
  शास्त्र  कारोको  चन्द्र के ऊपर अमृत  दिया दिखाई  
बुध्धि शक्तीने  साबित किया की चन्द्र पे हवा तक नाइ  …संतो भाई  ७६
मासरका कभी गर्व  न करना  न करना अदेखाई
ये है तेरे जानी  दुश्मन  धीरेसे  खा जाई    …संतो भाई    ७७
खबर नहीं  तुझे है  दुनियामे पलकी मेरे भाई
फिरतू क्यों  करता रहता है कल परसों की बड़ाई    …संतो भाई  ..७८
हाशुक तू जब  बात करती हो लब तेरे मुस्कुराई
जब तू आहिस्ता चलती हो  कमर तेरी लचकाई  ..संतो भाई   ७९
अति बरसातका   न बरसना  अच्छा अति धुप अच्छा न भाई
अति बशरका  न बोलना अच्छा अति अच्छी  न  चुपकाई    .संतो भाई   ..८०

आताश्रीकी हरजाई शतक कविताका भाग #४

दरखतके रंग बदलजाते  है  जबकि पतझड़   आई
समय आने पर इन्सानोके  ख्याल  बदलते जाई  ….संतो भाई   ..५१
बैठ जातीथी आगोशमे  मेरे लब पे लब लगाई
दाढ़ी मुछकी देख सफेदी  भागी मुंह मचकोडाई   …संतो भाई .५२
 प्याजका  था जब बुरा ज़माना  कोग मुफ्त ले जाई
वोही प्याज़ अब  महँगी हो गई  ग़रीबसे   खाई न जाई  …संतो भाई   ५३
 अति पापिष्ट जमारो पाराधि   धीवर और कसाई
दुनिया मांसाहारको  छोड़े  सब होव सुख दाई  …संतो भाई  ..५४
पापी जनका पाप धोनेको स्वर्गसे गंगा आई
वोही  गंगा अब मैली  हो गई  कौन करेगा सफाई  ..संतो भाई  ..५५
भागयका  लिखा मिटता नहीं है  किसीसे न फर्क  कराई
विभीषका लंका मिली और मारुती  तेल लगाई   ..संतो भाई  ..५६
मोह माया अरु  मन मरजावे   अपना जिस्म मरजाई
 आदत तृष्णा  आशा न मरती  प्राण  जाए तब जाई  …संतो भाई। .५७
रंजो  मसाइबकी  परवा  नहीं रखता मैं भाई
हौसले रखता हु मेरे दिलमे  कष्ट  उठा  ले जाई  …संतो भाई  ..५८
विद्या वनिता और  कोई बेली  जात न पूछने  जाई
जो रहे नित उसीकी  संगतमे  ताहि में लिपटाई   ..संतो भाई  ..५९
सायगल  राज कपूर  खन्नाने इज़्ज़त  अच्छी कमाई
मयकश  होजानेके सबबसे  अपनी  जान  गवाई  ..संतो भाई   ..६०
चेलेष्टि अबदलाका  पति  था मेरा वेवाई
पोष्टिक खुराक नहीं खानेसे  मगजकि  शक्ति  गंवाई   …संतो भाई  ६१  .
 मगजकि  शक्ति  अच्छी थी  तब  काव्य तुरत  बनजाई  
अब  वो बातें  गुजर चुकी है  मगजने शक्ति गंवाई  ..संतो भाई  .६२