માંમૈયો માતંગ #૨

મામૈયા માતંગના  થોડાક દોહરા
કુંવર વિક્નીંડા કાઠયું, રા ` વીકનીડા  ઘાહ     વિકાનીન્ધા = વેંચશે ઘાહ = ઘાસ ન્યા= ઇન્સાફ
માંમૈયો માતંગ ચ્યે નાણે વિકંધા  ન્યા   ૧
ખચરડા ખીર ખાયન્ડા  તગડા ઈંડા    તાજી      ખચર ડા  = ખચ્ચર ખીર = દૂધ   તાજી =અસલી ઘોડા ઉત્તમ જાતિના ઘોડા   વડા =મોટા  વેહી=બેસી પાજી =નાલાયક
વડા માડુ વેહી રોંધા  પૂછા ઇન્ધા પાજી  ૨
સને જીવેજી સરમ ન રોંધી નરોન્ધી મનમે મેર
ધન ખર્ચે  ધર્મી ચવાંધા  કંધા વડેસે વેર  ૩           સને જીવ =  ગરીબ લોકો    મેર = મહેર ,દયા ,.અનુકંપા
મેડીયું પાડેને મારગ થીંદા ,કબરમેથીંદા ઘર            રસ્તા પોળા કરવા ઊંચા ઊંચા મકાનો પાડી નાખવામાં આવશે અને મોટા શહેરોમાં  ગરીબ લોકોને રહેવા ઘર નહિ મળે એટલે કબ્રસ્તાનમાં                                                       લોકો કબર સ્તાનમાં  ઝુંપડા બાંધીને  એમાં રહેશે.

અસ્ત્રી વેહંધી  તખત પે જાળી લોદીન્ડે નર  ૪

મામૈયો માતંગ

જુના વખતમાં  કચ્છમાં એક આગાહી કરનારો થઇ ગયો હતો.તેની માં   મેઘવાળ જ્ઞાતિની હતી ,અને બાપ અસલી બ્રાહ્મણ હતો .તેજન્મવાનો હતો ત્યારે મુહુર્ત એવું હતું કે  આબાલક
દુરાચારી ,માબાપ અને કુટુંબનું નામ ,ડુબાવનારો થશે .પણ જો  બે પલ પછી જન્મે.  તો મહાન માણસોમાં  ગણતરી થાય એવો પરાક્રમી થાય .પછી એના બાપે  જન્મ દ્વાર ઉપર પાતાની પત્નીને  તંગ બાંધી દીધો.  અને પલકવાર પછી છોડ્યો .અને દેવના ચક્ર જેવા દીકરાનો જન્મ થયો .બાળકનું નામ રાખવા માટે એના બાપને કહેવામાં આવ્યું. પણ બાપે એવું કહ્યું કે
નામ પાડવાનો હક્ક હું એની માતા,જનેતાને આપું છું .કેમકે તેણે ઘણું કષ્ટ વેઠયું છે .અને હજુ પણ એ બાળકના  ઉછેરની , યોગ્ય કેળવણી આપવાની જવાદ્દારી એનેજ મારા કરતાં વધુ
ઉપાડવાની છે .માટે બાળકની નામકરણ વિધિ એની માજ  કરે !
માને પોતાની જ્ઞાતિના માણસોના નામો યાદ આવ્યાં. એને  ખોળસંકર , ભોળ શંકર ,ફૂલશંકર , ધૂળા શંકર.   યાદ નો આવ્યાં , એને માંમૈયો નામ યાદ આવ્યું .અને નવજાત શિશુનું નામ મામૈયો રાખવામાં આવ્યું અને એ નામ સૌ પસંદ પડ્યું .
પણ
એના જન્મ વખતે માને તંગ બાંધવો પડેલો .  એપ્રસંગ હંમેશા યાદ રહે એમાટે એના બાપે માતંગ શબ્દ ઉમેર્યો .અને પછી એ” મામૈયામાતંગ ” નામે ખ્યાતી પામ્યો .એના થોડા દોહરા. .
શાહ છડીન્ધા શાહ પણું ,સચ્ચ છડીન્ધા  શેઠ
ભામણ ભણન છડીન્ધા ,જાડેજા કંધા વેઠ
ભૂખ માડુ તે ભડ ધ્રીજંધા  શિયાળે ધ્રીજંધા સી
પે ધીજંધા પુતરતે હેડા અચીંધા ડી
દીકરો વહુજો વાહો કન્ધો માકે દીન્ધો ગાળ
મામૈયો માતંગ ચ્યે હેડો અચીન્ધો કાળ
સૂકજી વેંધી સાબરમતી   કાન્કરીયે થીન્ધો ગાહ
મામૈયો માતંગ ચ્યે ખીર વિકણીદા   રાહ
માંનીયું થીન્દીયું મઠ જી  તેલજા  થીંદાઘી
મામૈયો માતંગ ચ્યે  હેડા અચન્ડા ડી